Frans Mol (Met dank aan prof.dr. R.N.W. Hauer en de heer F. Steinmetz, Senior Clinical Service Engineer CRM, Boston Scientific)
Dr. Michel Mirowski mogen we met recht de vader van de ICD noemen omdat hij toch degene is geweest die er in slaagde een defibrillator te ontwikkelen die klein genoeg was om met succes bij een mens geïmplanteerd te worden.
Mirowski werd geboren in Warschau in 1924 maar moest in 1939 vanwege zijn Joodse geloofsovertuiging vluchten naar Rusland. Na de oorlog keerde hij terug naar Polen maar emigreerde kort daarna naar Israël waar hij medicijnen wilde gaan studeren. Maar in de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog was dat daar nog niet mogelijk zodat hij uiteindelijk in Lyon in Frankrijk belandde waar hij in 1954 zijn opleiding tot medicus kon voltooien.
Daarna keerde Mirowski terug naar Israël waar hij de eerste assistent werd van dr. Harry Heller en zich specialiseerde in cardiologie. Het keerpunt in zijn leven kwam in 1966 toen dr. Heller, nadat hij een aantal ventriculaire tachycardieën ternauwernood had overleefd, daaraan ten slotte overleed.
Mirowski kon het zich niet vergeven dat hij zijn leermeester niet van een wisse dood had kunnen redden: dr. Heller zou dan 24 uur per dag in het ziekenhuis hebben moeten verblijven of vergezeld moeten worden door “een bewaker” met een externe defibrillator. Hij realiseerde zich dat Heller wel te redden was geweest als hij beschikt had over een defibrillator van zo kleine omvang dat hij in het lichaam kon worden geïmplanteerd. Door een elektrische schok zou deze het op hol geslagen ritme weer kunnen veranderen in een regelmatig sinusritme. Cardiologen die meer ervaring hadden met defibrillatoren dan hij, waren van mening dat het construeren van een dergelijk klein apparaat onmogelijk was. Een defibrillator woog in die tijd 14 tot 18 kg. “Reduceer dat maar eens tot de omvang van een pakje sigaretten”, zo luidde hun conclusie.
Mirowski gaf de moed niet op maar hij besefte maar al te goed dat alleen in de Verenigde Staten de fondsen en de technische know-how te vinden waren voor de verwezenlijking van zijn ideaal. Daarom verhuisde hij in 1968 naar Baltimore aan de oostkust en vond daar een betrekking in het John Hopkins Medical Center.
De ontwikkeling verliep voorspoedig want proeven op dieren toonden aan dat het principe van de inwendige defibrillator uitvoerbaar was. Jammer genoeg volgde in 1972, toen de technische problemen bijna waren opgelost, een dubbele tegenslag. Allereerst werd het project in het gezaghebbende medische tijdschrift “Circulation”, door de zeer invloedrijke dr. Bernard Low, de grond ingeboord en vervolgens weigerde de sponsor het experiment verder te bekostigen omdat hij van mening was dat de technische problemen te groot waren en de markt voor het nieuwe product te klein. Gelukkig ontmoette Mirowski in dat zelfde jaar dr. Stephen Heilman, een arts en ingenieur, die bereid was het project verder te ondersteunen en technisch te helpen afronden.
In 1976 was de groep zover dat men een model klaar had dat geschikt was voor langere implantatie en testen bij honden. Om artsen en technici te overtuigen werd een film opgenomen. Daarop was te zien hoe een hond bij wie ventrikelfibrilleren was opgewekt, bewusteloos raakte en plat op de grond viel. Maar de geïmplanteerde defibrillator deed zijn werk. Binnen enkele seconden herstelde het normale hartritme van de hond zich, waarna deze kwispelend wegliep. Maar ook toen nog was niet iedereen overtuigd. Een student beweerde zelfs dat het hondje gedresseerd was.
Na het succesvolle experiment volgde in 1980 de eerste implantatie bij een mens. De patiënt werd daarvoor helemaal vanuit San Francisco aan de westkust overgebracht naar Baltimore. De implantatie werd een succes en in hetzelfde jaar volgden er nog twee. De opmars van de ICD kon beginnen.
Mirowski zelf overleed op 26 maart 1990 aan leukemie. Gelukkig voor hem heeft hij de laatste vijf jaar van zijn leven alom herkenning gevonden voor zijn pionierswerk in de strijd tegen de plotselinge hartdood.