Wat nu volgde, kostte me iedere keer een maand van mijn leven. Ik moest de dames en heren van de controle uitleggen wat voor spullen ik in mijn reistas had en waarom en de reden dat ze enkele verpakkingen niet mochten openmaken in verband met steriliteit. Ik weet dat ik een rustig persoon ben die niet snel kwaad wordt, maar bij de meeste mensen van de handbagagecontrole was elke discussie parels voor de zwijnen gooien.
Uiteindelijk mocht ik door en moest ik me haasten om op tijd in de Cityhopper te zitten. Na 35 minuten landde ik op Schiphol en… ging ik op zoek naar het douanekantoor. Als je dat eindelijk gevonden had, vertelde je waarom je hier was. Meestal moest je wachten op een andere beambte want de ambtenaren achter het loket hadden er vaak geen notie van wat een ATA-carnet was en waar het voor diende.
U begrijpt het wel weer: de kop koffie waarnaar ik zo verlangde, kon ik vergeten. Eindelijk werden er stempels op het carnet gezet en meestal moest ik de beambte nog vertellen welk formulier hij er gedeeltelijk uit moest scheuren. Vervolgens haastte ik me snel naar de gate waar het vliegtuig naar Helsinki zou vertrekken en daar, ja u raadt het al: handbagagecontrole. Opnieuw een ellenlange discussie waarna ik eindelijk in het vliegtuig kon stappen.
Na de aankomst op de luchthaven van Helsinki was het weer hetzelfde liedje: eerst naar de douane om met het ATA-carnet de apparatuur in te voeren. Als ik eindelijk in de taxi richting hotel zat, nam ik mij voor om – nadat ik me op de hotelkamer had opgefrist – een lekker biertje te bestellen dat mij alle gedachten aan discussies, douane, ATA-carnet enzovoorts moest doen vergeten. Na de ICD-implantatie volgde bij de terugreis natuurlijk dezelfde rompslomp.
Op een keer had de vlucht van Maastricht naar Amsterdam vertraging. Toen we eindelijk landden op Schiphol, had ik nog net 20 minuten voordat mijn vlucht naar het buitenland zou vertrekken. Op dat moment nam ik de beslissing NIET naar de douane te gaan. Na aankomst in het buitenland deed ik dat nu ook niet want niets officieel uitvoeren betekent natuurlijk ook niets invoeren.
Dit ging allemaal goed en de dag na de ICD-implantatie vertrok ik weer, eveneens zonder naar de douane te gaan. Zonder problemen landde ik op Schiphol maar toen ik bij de uitgang langs het bord Niets aan te geven’ liep, klonk een stem die mij vroeg mijn reistas te openen. Ik moest mee naar het douanekantoor in de aankomsthal en werd onderworpen aan een kruisverhoor.
Waar heeft u deze apparatuur gekocht? U weet dat u die niet zomaar mag invoeren’, kreeg ik te horen. Met mijn meest innemende glimlach op mijn lippen vertelde ik de vier douanebeambten de ware toedracht. Met mijn ATA-carnet kon ik bewijzen dat ik de apparatuur niet officieel had uitgevoerd en dus ook niet officieel kon invoeren. Dit is wel waar’, zeiden ze, maar dat doet niets af aan het feit dat u de wet hebt overtreden. Er werd een vijfde ambtenaar geroepen en te zien aan zijn uniform en strepen was hij een beetje de baas. Terwijl hij achter zijn oor krabde, vroeg hij mij: Wat nu te doen?’
Ik was nu al zo lang opgehouden op Schiphol dat mijn aansluitende vlucht naar Maastricht (de laatste) al vertrokken was. U kunt zich dan ook wel voorstellen dat ik boos was. Daarom zei ik tegen de beambte(n): Hier hebben jullie mijn reistas met inhoud, inclusief ATA-carnet en vergader nog maar een paar weken over wat jullie van plan zijn. Ik ga een auto huren en dan richting het zuiden.’ Nog voordat iemand kon antwoorden, voegde ik eraan toe: ‘Ik hoop dat een van jullie zeer binnenkort een ICD moet krijgen. De implantatie kan immers niet doorgaan omdat ik er zonder mijn apparatuur niet bij kan zijn. Ik zei maar niet, dat ik er niet bij wilde zijn. Hierop werd mij verteld dat de beambten mijn grove overtreding voor deze ene keer door de vingers wilden zien. Nog steeds woedend kon ik met mijn reistas met apparatuur en ATA-carnet vertrekken.
Ik hoop dat u zich kunt voorstellen dat ik na jaren reizen en heisa met ATA-carnet en de vreselijke discussies met mensen die denken dat ze belangrijker zijn dan wie dan ook, de beslissing nam niet meer internationaal te werken maar mij te wijden aan de ICD-dragers in Nederland.
Frans Steinmetz, technisch adviseur STIN
Een verhaal apart in de beginjaren van de ICD was het reizen met de apparatuur die je mee moest nemen voor het doen van de noodzakelijke metingen bij ICD-implantaties overal in Europa. Tegenwoordig lijkt het reizen met een koffertje of weekendtas iets heel normaals. Helaas was dat toen nog niet het geval. Je mocht niet zomaar vanuit Nederland spullen’ meenemen naar een ander land en omgekeerd. Dat was alleen mogelijk met een ATA-carnet. Dat is een internationaal douanedocument voor het tijdelijk in- en uitvoeren van goederen. Het is een dikke bundel formulieren in verschillende kleuren. Alles, maar dan ook alles, wat ik in mijn reistas stopte moest exact op alle formulieren getypt worden: aantallen, omschrijving, serienummers, etc.
Denkt u maar niet dat je gewoon op reis kon gaan en het ATA-carnet alleen maar aan de douanebeambten moest laten zien als zij erom vroegen. Dat was alleen mogelijk met een carnet dat door de douane in Nederland was afgestempeld. Dat gebeurde echter alleen nadat men gecontroleerd had of alle medische apparatuur met toebehoren die erop vermeld stond, overeenkwam met de ‘spullen’ die ik in de reistas bij me had.
Frans, morgen moet je naar Finland want overmorgen is er in Helsinki een ICD-implantatie’ luidde bijvoorbeeld de opdracht. Zodra ik dit bericht vernomen had, zette ik eerst mijn pet als agent van een reisbureau op en boekte een vlucht van Maastricht-Airport naar Schiphol met aansluiting naar Helsinki en een hotel in die stad. Vervolgens verwisselde ik van hoofddeksel om als douanebeambte de vereiste formulieren van het ATA-carnet in te vullen met vermelding van de juiste datum: één exemplaar voor de uitvoer uit Nederland en één voor de invoer in Finland.
Bij het vertrek uit Maastricht hoefde ik weliswaar nog niets uit te voeren, maar kreeg je toch de discussies bij de controle voor het instappen. De reistas met de apparatuur nam ik altijd mee als handbagage omdat de douane de inhoud controleerde met behulp van het ATA-carnet. Zodra mijn reistas het bekende ‘poortje’ gepasseerd was, kwam steevast de vraag of ik hem wilde openmaken voor controle.